Rola criminal compilance w ograniczeniu ryzyka odpowiedzialności organizacji wynikającej z ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary
Współczesne przedsiębiorstwa funkcjonują w skomplikowanym i dynamicznie zmieniającym się środowisku prawnym, w którym zgodność z przepisami jest szczególnie istotna dla ich przetrwania i rozwoju. Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary wprowadza mechanizmy, które mogą pociągać do odpowiedzialności nie tylko indywidualnych pracowników, ale całe przedsiębiorstwa. W tym kontekście criminal compliance staje się niezbędnym narzędziem zarządzania ryzykiem prawnym.
Znaczenie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary
Nieprawidłowości w działalności gospodarczej mogą prowadzić do indywidualnej odpowiedzialności pracowników, którzy dopuszczają się przestępstw. Firmy w związku z nielegalną działalnością pracownika lub kontrahenta muszą brać pod uwagę możliwość pociągnięcia całego przedsiębiorstwa do odpowiedzialności, co jest uregulowane w ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czynu zabronione pod groźbą kary (czytaj: „Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary”).
Firmy mogą ponosić konsekwencje finansowe w postaci kary pieniężnej, której wysokość wynosi od 1 000 do 5 000 000 złotych, nie więcej jednak niż 3% przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym popełniono czyn zabroniony. W przypadku przestępstw przeciwko środowisku minimalna kara wynosi 10 000 złotych. Wobec firmy można orzec także inne sankcje, takie jak zakaz reklamy, zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne czy publikacje wyroku.
Odpowiedzialność firmy uzależniona jest od potwierdzenia popełnienia czynu zabronionego przez pracownika. Przedsiębiorstwo, może być pociągnięte do odpowiedzialności, tylko wtedy jeżeli przestępstwo zostało popełnione z powodu braku należytej staranności w wyborze lub nadzorze nad osobą fizyczną lub niewłaściwej organizacji działalności. Innymi słowy, organizacja ponosi odpowiedzialność, gdy przestępstwo wynikało z niedbałości w procesie wyboru lub nadzoru nad pracownikami albo z powodu niewłaściwej organizacji pracy, która umożliwiła popełnienie przestępstwa, mimo że można było tego uniknąć przy odpowiednich środkach nadzoru.
Rola Criminal Compliance
Criminal compliance to system polityk i procedur, który ma na celu zapewnienie zgodności działalności firmy z przepisami prawa karnego. Proces ten zaczyna się od identyfikacji i oceny ryzyk prawno-karnych. Dzięki systematycznej analizie działalności firmy można wykryć potencjalne obszary ryzyka i opracować strategie ich minimalizacji.
Kluczowym elementem jest opracowanie i wdrożenie wewnętrznych polityk oraz procedur zapobiegających przestępstwom. Obejmuje to m.in. polityki antykorupcyjne, procedury weryfikacji kontrahentów (KYC) oraz zasady prowadzenia ewidencji i raportowania wewnętrznego. Takie podejście pozwala na stworzenie przejrzystych i skutecznych ram działania, które pomagają w uniknięciu naruszeń prawa.
Szkolenie pracowników odgrywa znaczącą rolę w procesie wdrażania criminal compliance. Regularne szkolenia zwiększają świadomość na temat ryzyk prawno-karnych oraz promują kulturę zgodności w organizacji. Pracownicy są edukowani w zakresie obowiązujących przepisów oraz wewnętrznych procedur, co minimalizuje ryzyko popełnienia czynów zabronionych.
Stałe monitorowanie działań firmy oraz regularne audyty zgodności z prawem karnym są nieodłącznym elementem efektywnego systemu criminal compliance. Dzięki nim można na bieżąco śledzić zgodność działań firmy z przyjętymi procedurami i politykami, co pozwala na szybkie wykrycie i skorygowanie nieprawidłowości.
Systemy anonimowego zgłaszania nieprawidłowości oraz ochrona sygnalistów umożliwiają pracownikom bezpieczne zgłaszanie podejrzeń o przestępstwa. Tego rodzaju mechanizmy nie tylko zachęcają do ujawniania nieprawidłowości, ale także zapewniają firmie możliwość szybkiego reagowania na potencjalne zagrożenia. W przypadku wykrycia naruszeń criminal compliance zapewnia jasne procedury postępowania. Prowadzenie wewnętrznych dochodzeń oraz współpraca z organami ścigania pozwalają na skuteczne zarządzanie kryzysami oraz minimalizację ryzyka sankcji prawnych.
Korzyści z wdrożenia criminal compliance
Wdrożenie criminal compliance przynosi przedsiębiorstwom liczne korzyści. Przede wszystkim minimalizuje ryzyko prawne poprzez skuteczne mechanizmy zapobiegawcze, co zmniejsza prawdopodobieństwo popełnienia przestępstw przez pracowników. Ochrona reputacji firmy jest kolejnym istotnym aspektem – zgodność z przepisami buduje pozytywny wizerunek jako odpowiedzialnego i etycznego podmiotu. Uniknięcie kar finansowych oraz innych sankcji przekłada się na stabilność finansową firmy, a transparentność i zgodność z przepisami zwiększają zaufanie klientów, kontrahentów i inwestorów.
Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary przewiduje, że przedsiębiorca może być pociągnięty do odpowiedzialności, jeżeli przestępstwo zostało popełnione z powodu: braku należytej staranności w wyborze lub nadzorze nad osobą która dopuściła się przestępstwa lub wynikało z niewłaściwej organizacji działalności, tj. organizacja działalności firmy była taka, że nie zapewniała uniknięcia popełnienia przestępstwa, nawet jeśli można było tego uniknąć, zachowując należytą staranność w danych okolicznościach przez organ lub przedstawiciela organizacji. Wdrożenie criminal compliance poprzez ustanowienie i realizację zestawu procedur, polityk oraz działań mających na celu zapewnienie, że działalność firmy jest zgodna z przepisami prawa karnego pomaga skutecznie wykazać, że organizacja podjęła wszelkie możliwe kroki w celu zapobiegania przestępstwom popełnionych w związku z jej działalnością i tym samym dochowała należytej staranności określonej w ustawie.
Podsumowanie
Criminal compliance odgrywa kluczową rolę w ochronie organizacji przed ryzykiem odpowiedzialności wynikającej z Ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. Dzięki systematycznemu podejściu do identyfikacji i minimalizacji ryzyk, tworzeniu i wdrażaniu odpowiednich procedur oraz edukacji pracowników, przedsiębiorstwa mogą skutecznie zarządzać ryzykiem prawnym i chronić swoją reputację oraz stabilność finansową.
Potrzebujesz audytu? Zapraszam do współpracy.
Skontaktuj się ze mną:
+48 790 730 918
biuro@anti-fraud.pl
One Comment